Bugünlerde ne kadar sıkça söz dinlemeyen, sınır ve kural tanımayan çocuklar görmeye başladık, sizler de fark ediyor musunuz? Alışveriş merkezlerinde, büyük marketlerde, sokakta, restoranlarda kendini yerlere atıp ağlayan, istediği olmadığı için avazı çıktığı kadar bağıran çocuklar ve “Oğlum/kızım yapma. Neden böyle yapıyorsun? Bak çok üzülüyorum ama ben.” diyen annelerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Mutsuzluk, gerginlik, anne ve babalardaki tükenmişlik de işin cabası…
Çocuklar harika gözlemcilerdir ve anne-babalarının davranışlarını model alarak büyürler. Ebeveyn tutumlarında en önemli noktalardan bir tanesi tutarlı bir şekilde çocuklara kesin ve net sınırlar çizmektir. Peki, sınır koymak nasıl olur?
Çocuklara Sınır Koymada Dikkat Edilecek Hususlar
Öncelikle koyacağınız sınırlar ve kurallar, nelerin yasak olup olmadığı konusu çocuğa açıklayıcı bir dille aktarılmalıdır. Örneğin “Bugün iyi bir çocuk olursan akşama televizyon izleyebilirsin” mesajı çocuk için net değildir; çünkü “iyi bir çocuk olma“nın tanımı yapılmamıştır. Bunun yerine öfkeli değil, ama net bir ses tonuyla “Seninle önceden konuştuğumuz gibi belirlediğimiz saatler içerisinde ödevlerini yaparsan ve akşam yemeği için sofrayı kurmama yardımcı olursan, akşam yemekten sonra çok sevdiğin oyunu beraber oynayabiliriz, ama bunları yapmamayı seçersen bu akşam oyun oynayamayız.” mesajı çok daha net ve sınırları çizilmiş bir kural koyma biçimidir.
Bir diğer önemli olan konu ise, kuralları koyarken bu kurallara ve çizilen sınırlara uyulmadığı takdirde sonucunun ne olacağının çocuğa önceden aktarılması ve ebeveynlerin bu kuralları tutarlı bir şekilde uygulamaya koymasıdır. Bir çocuk, anne ve babasının sınırlarını test etmek ister ve yaptığı davranışın nereye kadar limiti olduğunu görmek ister. Örneğin büyük bir süpermarkete alışverişe gitmeden önce “Eğer geçen seferki gibi ağlayıp, istediklerini almadığımız zaman kendini yerlere atarsan sinema planımızı iptal etmek durumunda kalacağız” mesajı veriliyorsa ve çocuk alışverişte avazı çıktığı kadar ağlayıp, yerlerde tepindiği halde babası ona kıyamadığı için yine de sinemaya götürüyorsa burada bir tutarsızlık oluşuyor demektir. Çünkü çocuk, anne ve babasının koyduğu kuralların bir işe yaramadığı ve ağlayınca her istediğinin olduğu kanısına varacaktır.
Eğer bu satırlar sizlere de tanıdık geliyor ve uygulamaya koymakta sıkıntı çekiyorsanız mutlaka bir psikolog yardımı alınmalıdır. Sınır tanımayan çocuklarla çalışırken öncelikle anne ve baba ile çalışılır. Eğer ebeveynler ile sabırla ve işbirliği içerisinde bir çalışma yapılırsa evdeki sorunlar mutlaka çözüme kavuşur.
