950’li yıllarda kısıtlı bir alanda kullanılmaya başlanan psikiyatrik ilaçlar, teknolojiye paralel bir gelişim göstererek günümüze kadar birçok bozukluğun tedavisinde etkin rol oynamaya başlamıştır. Özellikle son 30 yıldaki bu hızlı gelişim hastaneye yatış oranları, süresi ve iş gücü kaybının azalmasını sağlayıp bunların neden olduğu maddi kayıplarda belirgin bir iyileşme sağlamıştır.
Psikiyatri İlaçlarının Etkileri
İlaçların, mental bozuklukların neden olduğu boşanmalar, suç işleme, toplumsal düzeni bozacak davranışlar gibi sosyal sorunlar üzerinde de ciddi etkisi görülmektedir. Diğer bir taraftan bakıldığında ise, bu ilaçların kontrolsüz ve gereksiz kullanımı ciddi ekonomik kayıpların yanısıra, ilaçların tedavi edici etkisi hakkında gerçeği yansıtmayan olumsuz bir algı yaratmaktadır.
Merkezi sinir sistemini etkileyen hemen her ilaç, nöron adı verilen beyin hücrelerinin spesifik bölgelerine bağlanarak monoaminler diye adlandırdığımız serotonin, noradrenalin, dopamin ve bunlara benzer kimyasalların salınım ritmleri, metabolizmaları ve hücre içi faaliyetleri gibi fonksiyonlarını etkileyerek düşünce, duygu ve davranışlarımız üzerinde düzenleyici etkiler göstermektedirler. Bu etkilerin yanında benzer mekanizmalar yan etkileri de ortaya çıkarmaktadırlar.
Antidepresan, antipsikotik, anksiyolitik, duygu durum düzenleyici ve psikostimülan ilaçların tamamı, kapsamlı muayene ve tetkiklerin sonrasında uygun tanı ile kullanıldığında depresif bozukluklar, bipolar affektif bozukluk, şizofreni ve benzeri psikotik bozukluklar, sosyal fobi, panik bozukluk gibi anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, bunama, yeme bozuklukları ve daha birçok psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde etkin ve güvenli bir şekilde kullanılabilir.
Psikiyatri İlaçlarının Yan Etkileri;
İlaç kullanımı sırasında ortaya çıkan etki ve yan etkilerin kontrolü tedavinin başarıya ulaşmasında büyük rol oynamaktadır. Yeterli dozun alınmaması ve yan etkilere zamanında müdahalelerin olmaması, ilaç kullanımına olan uyumu bozarak tedavinin olumsuz bir şekilde sonuçlanmasına neden olmaktadır.
Gereksiz ilaç kullanımının önüne geçilebilmesi için mevcut şikayetlerin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilerek tedavinin şekillendirilmesi gerekmektedir. Konunun uzmanları dışında önerilen tedaviler sağlığınızı olumsuz bir şekilde etkileyerek maddi ve manevi bir çok kayıba uğramanıza sebep olabilir. Ancak bütün bunların yanı sıra doktor tarafından önerilen ilaçların, düzenli kullanılması, ara verilmemesi, doktordan habersiz bu ilaçların kesilmemesi de tedavinin sonuçları açısından çok önemlidir.
